لیزر پوست و مو

لیزر یک نوع نور پر انرژی است که در اثر برانگیخته شدن ذرات موجود در اتم ایجاد می‌شود. این نور در طبیعت وجود ندارد و برای ایجاد آن باید از فن آوری و دستگاههای خاص استفاده کرد.

نور معمولی طیفی وسیع از چندین اشعه نورانی مرئی و نامرئی است. این طیف از اشعه ماوراءبنفش با کمترین طول موج تا اشعه مادون قرمز با بیشترین طول موج را در برمی‌گیرد اما لیزر تنها از یک نوع اشعه نورانی با طول موج ثابت ساخته شده است به همین دلیل به آن نور «تک رنگ» هم می‌گویند. انرژی اشعه لیزر قابل افزایش است و تا چندین هزار برابر نور معمولی می‌تواند برسد. ویژگی دیگر اشعه لیزر موازی بودن اشعه آن است. به این ترتیب انتشار نور آن به اطراف حتی در مسیرهای طولانی بسیار کم است. بطوریکه نور تابیده شده توسط دستگاههای دقیق در فاصله چند صد متری کاملاً مسیر مستقیم خود را حفظ می‌کند. حتی قطر اشعه تابیده شده نیز تغییر نخواهد کرد.

از حدود 40 سال پیش از اشعه لیزر در علم پزشکی استفاده شد. از جمله کاربردهای آن درمان بیماری های پوستی است. با توجه به اینکه اثر اشعه لیزر طول موج خاصی دارد، انرژی آن بطور اختصاصی توسط بافتهای مشخص جذب می‌شود. انرژی لیزر در بافت به انرژی گرمایی تبدیل شده، بافت را داغ و در نهایت تخریب می‌کند. در صورتی که بافتهای مجاور که به این طول موج حساس نیستند زیاد داغ نمی‌شوند. به این ترتیب با انتخاب لیزر مناسب و با دانستن ویژگیهای بافتی می‌توان ضایعه مورد نظر را تخریب کرد بدون اینکه صدمه زیادی به بافت سالم مجاور آن وارد شود. به طور مثال لیزری که طول موج 585 نانومتر دارد، مانند Pulse dye laser، بیشتر روی بافتهای عروقی اثر می‌کند. پس برای رگهای واریسی پوست، لکه‌ها و خالهای عروقی اثر خیلی خوبی دارد.

انواع لیزرهای موثر بر پوست و مو

تا به امروز دستگاههای لیزر متعددی برای از بین بردن ضایعات پوستی ساخته شده‌اند. عمده این ضایعات عبارتند از:

1-    ضایعات عروقی: رنگ این ضایعات معمولا قرمز روشن یا تیره می‌باشد. برای درمان این ضایعات از لیزرهای Pulse Dye Laser (PDL)، Nd-YAG، آرگون و KTP می‌توان استفاده کرد که لیزر PDL اختصاصی تر است و عارضه کمتری خواهد گذاشت.

2-    ضایعات رنگدانه‌ای پوست مانند لک و خالهای قهوه‌ای. برای درمان این ضایعات می‌توان از لیزرهای Q-Switched استفاده کرد. این لیزرهای با طول موج بسیار کوتاه خود انرژی بسیار زیادی را در مدت زمان کوتاه به پوست وارد کرده، رنگدانه‌ها را تخریب می‌کنند. از جمله این لیزرها می‌توان Q-Switched Ruby،  Q-Switched Alexandriteو Q-Switched Nd-YAG را نام برد.

3-    عوارض رنگی پوست مانند خالکوبی زیبایی یا خالکوبی تصادفی (اسفالت تاتو). این عوارض که ماهیتی رنگی دارند با دستگاههای Q-Switched که بالا نام برده شدند درمان می‌شوند.

4-    موهای زائد و یا ناخواسته صورت و بدن. این ضایعات احتیاج به لیزرهای با طول موج بلند دارند. بهترین و موثرترین لیزرهای موجود برای رفع این موها به ترتیب قدرت اثر عبارتند از: Alexandrite، Diode، Nd-YAG و Ruby

5-    چین و چروک، فرورفتگی و جای زخم ساده یا برجسته (کلوئید). در این موارد لیزرهای CO2 و Erbium-YAG بیشترین تاثیر را دارند. این لیزرها تخریب سطحی ایجاد می‌کنند که در نهایت باعث زخمی شدن پوست می‌شوند. امروزه تکنیک جدیدی به نام فراکسل ارائه شده است که با استفاده از لیزرهای بالا و بدون اینکه زخمی در پوست ایجاد کند همان تاثیر را می‌گذارد. این تکنیک به قدری زیرکانه ابداع شده است که همان تاثیر را با کمترین عارضه ایجاد خواهد کرد.

6-    بعضی انواع بیماریهای پوستی از قبیل زگیل، ترک پوستی ناشی از حاملگی و یا چاقی. این بیماریها را هم می‌توان با لیزر PDL از بین برد.

7-    لکهای سفید پوستی و بیماری صدف (پسوریازیس).. لیزر اگزایمر برای این بیماریها تاثیر قابل قبولی داشته‌اند. با توجه به اینکه این بیماریها ریشه در ژنتیک دارند، لیزر اگزایمر باعث بهبود سریع این بیماریها شده و طول دوره بهبود را طولانی خواهد کرد ولی احتمال عود بیماری همیشه وجود دارد.

8-    برش بافت در جراحی که در واقع جایگزین تیغ جراحی می‌باشد. مزیت استفاه از این روش برای برش کاهش میزان خونریزی است. تنها لیزری که این قابلیت را دارد لیزر CO2 است. برای انجام این برش لازم است لیزر بر عکس موارد بالا بطور مستمر (Continuous) به بافت تابیده شود. در موارد قبل لیزر بصورت ضربه‌ای (Shot) به پوست تابیده می‌شود.